Art lijst

Schilderijen

Schilderijen en de dokter

Schilders

Historie lijst

Wetenswaardigheden lijst

Koketteren met koningin Victoria

De Britten kopieerden in de 19e eeuw alles wat koningin Victoria en haar familie deden, en daarbij was niets hun te dol. ♦ Victoria brak met tradities Een bruidsjurk moest felle kleuren hebben, die duur waren om te maken. Maar toen koningin Victoria in 1840 met haar Duitse neef Albert van Saksen-Coburg trouwde, verscheen ze in een witte satijnen jurk met een vijf meter lange sleep. Voortaan konden modebewuste vrouwen niet meer in de gebruikelijke bonte bruidsjurk gezien worden. Het populaire vrouwenblad Godey’s Lady’s Book schreef: ‘Wit is de meest passende kleur, ongea…

IJstijd (kleine)_1300-1850

Klimaatverandering vond in het verleden ook plaats, waarbij de Kleine IJstijd grote invloed heeft gehad op het leven in die tijd. ► Van middeleeuws klimaatoptimum naar Kleine IJstijd Het middeleeuws klimaatoptimum vond plaats tussen 950 en 1250 n.Chr. In deze periode waren de temperaturen op het noordelijke halfrond behoorlijk mild: lange zomers en milde winters zorgden voor goede oogsten. De welvaart nam hierdoor toe. Aan deze periode kwam echter een eind. Het klimaatoptimum werd in de 14e eeuw opgevolgd door een lange, koude periode met strenge winters en kortere zomers: de Kleine IJstijd. D…

Testikels opofferen

Castraatzangers moesten hun testikels opofferen voor de kunst 3 octaven voor 2 teelballen Alessandro Moreschi werd straatarm geboren in een Italiaans dorpje en beleefde een bliksemcarrière in het koor van het Vaticaan. Hij was pas 25 toen hij in de Sixtijnse Kapel een sopraansolo zong voor de paus. Het geheim achter Moreschi’s stem was dat hij als kind gecastreerd was. Alessandro Moreschi stierf op 22 april 1922 na een lang ziekbed, te midden van zijn familie. Ondanks een leven in dienst van de katholieke kerk leek het Vaticaan geen erg te hebben in het sterfgeval. Het stond niet …

1887 Psychiatrisch Ziekenhuis

Undercoverjournalist infiltreerde in psychiatrisch ziekenhuis Een bange en verwarde Nellie Bly wordt in 1887 opgehaald door de politie van New York. Ze komt voor de rechter, die haar laat onderzoeken door artsen. De deskundigen zijn het er roerend over eens: de jonge vrouw is krankzinnig en hoort in een gesticht thuis. Voorlopig gaat alles volgens Nellies plan. Ratelende schrijfmachinetoetsen – dat is het enige wat Nellie Bly hoort als ze op donderdag 22 september 1887 over de redactie van de krant New York World loopt en op de deur van de hoofdredacteur klopt. Al maandenlang zwerft de 2…

Plee, Gemak of Kakstoel

♦♦ Geschiedenis van de WC ♦ De Romeinen maakten gebruik van een voorloper van de moderne WC. In Pompeï en Herculaneum zijn privaten gevonden die op een continu spoelend riool waren aangesloten. Vanaf die tijd ging het echter bergafwaarts met de wc-technologie: tussen de Romeinse tijd en de negentiende eeuw zijn er nauwelijks verbeteringen aangebracht in het kleinste kamertje. Sterker nog: er bestond nauwelijks een klein kamertje. In de Middeleeuwen deden de edelen hun behoefte in een apart, aan de kasteelmuur bevestigd kamertje. Hun uitwerpselen belandden in het gunstigs…

Zonnekoning woonde in een zwijnenstal

Versailles achter de schermen De duizenden bewoners van het paleis van Versailles leefden tussen de ratten en verveelden zich stierlijk. De Zonnekoning zat er warmpjes bij, maar de leden van zijn hofhouding verbleven in smerige kamertjes. Ze moesten voor het minste en geringste komen opdraven. Van het paleis van Versailles wordt wel gezegd dat het in de tijd van de Zonnekoning zijn eigen parfum had. Eind 17de eeuw kwam een walm van urine, reukwater en zweet de bezoekers tegemoet, af en toe met een beetje poep vermengd. Wie niet meer wist waar hij was, hoefde alleen maar even diep in te ademen.…

Mummie bij de dokter

Er heerste een merkbare spanning in kamer 1128 van het Anatomisch Instituut aan de Universiteit van Toronto, die 9de augustus 1974. Het was hartje zomer, dus het internationale onderzoeksteam moest snel en uiterst geconcentreerd te werk gaan. Eerst werd de broze patiënt gewogen, daarna kwamen de röntgenopnamen en bloedonderzoeken, werden weefselmonsters genomen en de organen onderzocht. Toen ze alle gegevens hiervan op een rijtje hadden, kenden de onderzoekers niet alleen de doodsoorzaak, ze wisten ook dat de jonge Egyptische wever Nacht bij leven aan ernstige kwalen geleden had. &di…

Koningin door huidcrème vergiftigd

Machtige koningin door huidcrème vergiftigd Wetenschappers vonden resten van een 3500 jaar oude huidcrème, die mogelijk de kanker bij de beroemdste vrouwelijke farao van Egypte veroorzaakte. Een crème die de farao wellicht veelvuldig gebruikte en troffen er gevaarlijke stoffen in aan en die mogelijk leidde tot de dood van de machtige Egyptische koningin Hatsjepsoet (1473-1458 v.Chr.). Duitse onderzoekers vonden resten van de crème in een 3500 jaar oud flesje, dat volgens een inscriptie van de vrouwelijke farao was. Men dacht eerst dat het om een parfumflesje ging, m…

Aderlaten

Aderlaten was een bloedige misvatting Naar een arts gaan, was het ergste wat een patiënt in de 16de eeuw kon doen. De kans was groot dat met een mes zijn aders werden blootgelegd. 2500 jaar lang werd er zonder enige reden bij zieken bloed afgetapt. ♦ George Washington 1799 Op een koude ochtend in december 1799 wordt George Washington wakker met keelpijn. In zijn ellende doet hij iets doms: hij laat zijn arts komen. Nadat hij Washington heeft onderzocht, roept de huisarts de beste medici van Amerika bijeen om er zeker van te zijn dat de ex-president de juiste behandeling krijgt. Wash…

Dieren in dienst

Brandende varkens, honden die zelfmoordaanslagen plegen en ratten die mijnen ruimen. Dieren zijn door de jaren heen vaak op allerlei inventieve manieren ingezet op het slagveld. ♦ Honden In de Eerste Wereldoorlog renden snelle honden tussen de eenheden aan het front heen en weer met berichten aan hun halsband. ♦ Postduiven Het nieuws over de overwinning van Julius Caesar op de Galliërs in 52 v.Chr. en over de nederlaag van Napoleon bij Waterloo in 1815 werd door postduiven verspreid. De duif is al duizenden jaren in militaire dienst, terwijl andere dieren alleen bij wijze van …

Vrouwen als beul in WOII

De vrouwelijke kampbewaaksters deden voor hun mannelijke collega’s in de Duitse concentratie kampen niet onder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maak kennis met ‘het mooie beest’ en zeven andere gruwelijke martelaars. Ten minste 21 vrouwen werden opgehangen voor begane wreedheden in de Duitse concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De ergste kamp bewaaksters deden voor hun mannelijke collega’s niet onder. Ze kozen kinderen voor de gaskamer uit, doodden gevangenen met schep of bijl of sloegen hen dood. Sommigen gaf het afranselen en martelen van gevangenen seksu…

Sexhandel in Londen

Naar schatting werkte een op de vijf vrouwen in Londen in de prostitutie. En er werd in deze stad geen geheim gemaakt van de betaalde liefde. Het geld rolt en de drank vloeit in het 18-eeuwse Londen. Vooral Covent Garden is berucht. Hier wemelt het van de prostituees, en die zijn voor alles in. Zolang er maar betaald wordt, uiteraard. ♦ William Hickey De 18-jarige William Hickey loopt door de wijk Covent Garden. De maan schijnt op de uitdagend geklede vrouwen die hem en zijn vrienden wenken. Harde stemmen, gilletjes en lachsalvo’s uit nabijgelegen taveernen als Lovejoy’s Bagn…

ME stonden bol van de seks

Middeleeuwse vrouwen werd afgeraden mannen in de ogen te kijken, want een blik was genoeg om de lust in hem op te wekken. Streng celibataire priesters en een bevolking die in doodsangst verkeert voor het vagevuur, dat is een gangbaar beeld van de middeleeuwen. Maar een vluggertje in de kerk en schuine moppen hoorden er ook bij. ♦ Kerk werd gebruikt voor zondige activiteiten Huizen werden door hele families gedeeld, en privéslaapkamers bestonden alleen in de woningen van de adel. Het was dus lastig voor echtparen om een plekje te vinden om ongestoord de liefde te bedrijven. Veel ge…

Franse Revolutie Lodewijk XVI

De koninklijke familie werd, na 24 uur op vrije voeten, in het plaatsje Varennes opgepakt. Lodewijk XVI was gekleed als bediende, de kroonprins droeg een jurk. Franse Revolutie dwong Lodewijk XVI tot onmogelijke vlucht Na twee jaar huisarrest in Parijs heeft de koning van Frankrijk er genoeg van. Hij wil de stad uit en weer aan de macht komen. De vlucht van Lodewijk XVI wordt georganiseerd door een Zweedse graaf die de minnaar is van zijn vrouw, koningin Marie Antoinette. ♦ Frankrijk/1791. De revolutie is aan de gang. De burgerij eist politieke invloed, de armen willen lagere voedselprij…

Doktersadviezen deden meer kwaad dan goed

Heroïne tegen een hoestje, wormeneitjes tegen overgewicht en mummiepoeder tegen maagzweren. Artsen en kwakzalvers schuwden geen middel om de patiënt te genezen. ♦ Heroïne hielp tegen het hoesten Verkouden Duitsers, volwassenen én kinderen, kregen als eersten het nieuwe wondermiddel heroïne voorgeschreven. Producenten verdienden miljoenen. Toen heroïne in 1898 op de markt kwam, was het volgens de Duitse geneesmiddelenfabrikant Bayer een probaat en goedkoop middel tegen hoesten, verkoudheid en pijn. Ook kon heroïne de vele mensen die verslaafd waren ger…

Tropische ziekten werden veroveraars fataal

Enge ziekten werden de blanken fataal Toen de Europeanen de wereld gingen veroveren, kregen ze te maken met allerlei vervelende ziekten, waar soldaten bij bosjes aan bezweken. Piepkleine vliegjes, muggen en wormen bleken de ergste vijand te zijn waartegen ze het ooit hadden opgenomen. ‘Vloek van de farao’: Franse troepen menstrueerden Tijdens de veldtocht van Napoleon in Egypte in 1799 deed onder zijn troepen het gerucht de ronde dat ze door de ‘vloek van de farao’ getroffen zouden worden: mannelijke menstruatie. En dat idee was zo gek nog niet. ♦ Schistosoma Een …

Kindermishandeling

Egyptisch kind dodelijk mishandeld Het kinderskelet is gevonden in de Dakhlaoase en stamt uit de Romeinse periode in Egypte. Archeologen ontdekten het skelet van een kind dat 2000 jaar geleden zo zwaar mishandeld is dat diverse botten zijn gebroken. Het is het oudst bekende geval van kindermishandeling. Beschadigingen wijzen op langdurige mishandeling. Gebroken armen, ribben en sleutelbeen. Dat ontdekte de archeoloog Sandra Wheeler toen ze het 2000 jaar oude kinderskelet onderzocht dat was blootgelegd op een begraafplaats in Egypte. "We hebben nog een paar kinderskeletten gevonden met bes…

Bloedbad in Beiroet

DIT ARTIKEL BESCHRIJFT ZEER GEWELDDADIGE GEBEURTENISSEN Bloedbad in Sabra en Shatila Op 16 september 1982 werd er een bloedbad aangericht in de vluchtelingenkampen Sabra en Shatila in Libanon. In deze kampen bij Beiroet zaten vooral Palestijnen. In twee dagen werden een paar duizend ongewapende burgers op beestachtige wijze afgeslacht door christelijke milities met hulp van het Israëlische leger. De toenmalige minister van Defensie van Israël, Ariel Sharon, had de kampen in West-Beiroet eerder laten omsingelen. Toen er niemand meer in of uit kon stuurde Sharon de falangisten naar bin…

Syfilis was in de mode

Eind 15e eeuw pronkten Europese edelen met hun syfiliszweren, tot ze de ernst van de ziekte inzagen. Toen begonnen ze haaruitval, uitslag en builen te maskeren met een pruik, valse schoonheidsvlekjes en dikke lagen make-up. Rond kerst 1496 werd de Italiaanse priester Tommaso di Silvestro ziek. Zijn knieën deden pijn en in het nieuwe jaar ook zijn schouders. In mei schreef hij in zijn dagboek dat de klachten verdwenen waren, maar een jaar later kwamen ze in volle hevigheid terug. De geestelijke kreeg ook pijn in zijn penis, ‘zodanig dat ik geen rust kan vinden’. Zijn achterhoof…

Wie mooi wil zijn moet pijn lijden

Radioactieve crème, bijtend poeder en pillen met arsenicum. In hun zucht naar schoonheid hebben heel wat vrouwen zichzelf verminkt, soms met fatale gevolgen. Bleek en pokdalig Eeuwenlang was een bleke huid een schoonheidsideaal. Soms leidde dit tot onvruchtbaarheid, krankzinnigheid of een weggevreten gezicht. Wat? Giftig gezichtpoeder Waar? Bij de Griekse en Romeinse elite, in Japan en aan Europese vorstenhoven in de renaissance. Wanneer? Loodwitpoeder bestaat al duizenden jaren. Vooral in de 16de eeuw was het zaak bleek te zijn. Poeder met loodwit was één van de eerste mi…

Bizarre adviezen voor ouders

Duimzuigen leidt tot moreel verderf, natte schoenen zijn goed voor het immuunsysteem en hygiëne schaadt de intelligentie. De goeie ouwe tijd kende talloze adviezen voor jonge ouders, die niet allemaal even effectief waren. ♦ Zout en honing op tandvlees van baby's Als de tanden op zich lieten wachten, zette men honing in. Sommige baby’s krijgen al na drie maanden tanden, bij andere duurt het een jaar. Maar in de middeleeuwen bestond het wijdverbreide misverstand dat de taalvaardigheid van een kind samenhing met het moment dat het eerste tandje zich aandiende. Als de melktan…

Inbakeren

Vanuit de vroegste oudheid werden kinderen stijf in doeken gewikkeld’, omdat men dacht dat het lichaampje dan goed recht zou groeien. Maar soms zo strak dat de ledematen van de kinderen erdoor misvormd raakten. Daarnaast was het gemakkelijk, je legde je baby stevig ingewikkeld neer en had er geen omkijken meer naar. Ook oudere baby’s lagen ingewikkeld aan de kant van het veld waar de moeder aan het werk was, zo konden ze zich niet bewegen en dus niet wegkruipen. Inwikkelen gebeurde dus ook uit veiligheidsredenen, kinderen konden zich niet bezeren. Er werd niet nagedacht bij het fei…

Ivan IV de Verschrikkelijke (1530-1584)

Hoe IVAN VERSCHRIKKELIJK werd Ivan IV was een van de meest bloeddorstige tirannen uit de geschiedenis. Hij maakte zijn bijnaam, “de Verschrikkelijke”, meer dan waar. Toch leek het aan het begin van zijn heerschappij op dat hij een vernieuwende en verlichte tsaar zou worden. Wat maakte hem tot het monster dat hij was? En hoe kon het allemaal zo verkeerd uitpakken voor Rusland? Het karakter van Ivan de Verschrikkelijke was even wreed als complex. Zijn aanvallen van tomeloze bloeddorst werden afgewisseld door openlijk berouw. Hij was misschien wel de meest erudiete en intelligentste m…

Butler ontsprong de dans 3 keer

In 1884 werd Groot Brittanië opgeschrikt door de wrede moord op de 68 jarige Emma Keyse. Haar butler werd voor deze daad veroordeeld tot de galg. Maar toen gebeurde er iets geks. Het geluid van knarsend metaal steeg op uit de vloer van het schavot. De beul trok uit alle macht aan de hendel die het luik moest openen waardoor John Lee zou vallen. Is het voorbij?’ vroeg de dominee zonder zijn ogen te openen. De gerechtsarts riep vertwijfeld uit: ‘In godsnaam, dit moet nu ophouden!’ Vanaf het schavot was de ademhaling van de veroordeelde door de kap op zijn hoofd te horen. D…

Bloeddorstige Hongaarse gravin Elizabeth Báthory (1560-1614)

Elizabeth Báthory (1560-1614) - Grootste seriemoordenares aller tijden In de 17de eeuw werd een Hongaarse vrouw van adel verantwoordelijk gehouden voor de dood van honderden jonge vrouwen. Heeft Elizabeth Báthory haar slachtoffers omgebracht zodat ze met hun bloed haar schoonheid in stand kon houden of kwam haar gedrag voort uit sadisme? In een ijskoude nacht in december 1610 viel de aanklager van de Hongaarse keizerrijk met zijn troepen het kasteel Čachtice binnen als reactie op geruchten over verschrikkelijke daden die er binnen de muren zouden worden begaan. Inderdaad troffen …

Kraambedpsychose (Margery Kempe)

Hysterica ging op pelgrimage Margery Kempe zat achter de jongens aan, barstte vaak in huilen uit en droomde ervan heilige te worden. In 1438 schreef ze een autobiografie, die 500 jaar later ons beeld van de middeleeuwen op zijn kop zette. Margery Kempe baarde opzien in haar dorp Bishop’s Lynn in het Engeland van de 15de eeuw. Als getrouwde vrouw met 14 kinderen wilde ze toch de kleur wit dragen, die voorbehouden was aan nonnen en maagden. Ook had ze intense religieuze visioenen die haar er toe brachten haar man te verlaten om op pelgrimage naar Jeruzalem, Spanje en Noorwegen te gaan. Ze …

Hartziekte (Egyptische prinses)

Egyptische prinses is oudste mens met hartziekte De Egyptische prinses Ahmose Meryet Amon is de oudste mens met een aantoonbare hartziekte. Dit beweren onderzoekers op basis van recente scans van de mummie. Daaruit blijkt dat de helft van de aderen van de prinses verkalkt zijn. De wetenschappers beweren dat Ahmose Meryet Amon leed aan coronaire arteriosclerose, een aandoening waarbij arteriële plaque kan leiden tot een hartaanval of beroerte. Ahmose Meryet Amon leefde 3.500 jaar geleden en stierf voor haar vijftigste verjaardag. Ze is bijgezet in de Deir el-Bahri-tempel langs de Nijl. &di…

Prostaatkanker (mummie)

Oudste mummie met prostaatkanker gevonden ♦ Mummie M1 is de oudste Oude Egyptenaar met prostaatkanker. Dat concluderen wetenschappers 2250 jaar na de dood van M1. De mummie is niet de oudste man met prostaatkanker die werd teruggevonden. Ooit werd ook al eens het 2700 jaar oude skelet van een Russische koning teruggevonden en ook hij bleek prostaatkanker te hebben gehad. Mummie M1 is daarmee de op één na oudste teruggevonden man met prostaatkanker en de oudste Egyptenaar met de ziekte. ♦ Scan De onderzoekers ontdekten de kanker nadat ze M1 grondig hadden gescand. De m…

Dansgekte / Saint Vitus Dance

Stad getroffen door vreemde dansgekte In 1518 werd Straatsburg getroffen door een vreemde plaag: 100den burgers werden schijnbaar gek en gingen de straat op om in extase te dansen. Ze bleven dansen tot ze met bloedende voeten van uitputting ter aarde vielen en stierven. Niemand keek vreemd op toen mevrouw Troffea de deur achter zich dicht trok. Ze liep wat vreemd en maakte rare passen, maar Straatsburg was in 1518 een stad met veel reuring. Pas na een tijdje begon het op te vallen dat de anders zo keurige vrouw niet liep, maar danste, alsof ze in trance was. Ondanks de zomerhitte bleef ze maar…

Frontaal syndroom (Phineas Gage)

Phineas Gage In 1848 kreeg de 25-jarige Phineas Gage een ijzeren staaf door zijn hoofd, waardoor zijn persoonlijkheid volledig veranderde. Zijn verhaal hielp de neurologie verder en bracht Sigmund Freud op een idee.Wat er met Phineas Gage gebeurde, was het eerste gedocumenteerde geval van de gevolgen van een zware hersenbeschadiging. Zijn verhaal had invloed op de neurologie, waarin net het besef doordrong hoe bepalend de hersenen zijn voor onze gedachten, ons gedrag en onze persoonlijkheid. ♦ Staaf doorboort de hersenen Op 13 september 1848, toen hij als ploegbaas een team arbeiders beg…