Rembrandt_Abraham en de drie engelen

Rembrandt (1606-1669)

Nadat God de 99-jarige Abraham de geboorte had aangekondigd van een zoon, die hij Isaak (‘hij die lacht’; Genesis 17) moest noemen, verscheen hij opnieuw aan Abraham, bij de eiken van Mamre.

Op het heetst van de dag zat Abraham in de ingang van zijn tent. Toen hij opkeek zag hij even verderop plotseling drie mannen staan. Onmiddellijk snelde hij de tent uit, naar hen toe. Hij boog diep en zei: ‘Heer, wees toch zo goed uw dienaar niet voorbij te gaan. Ik zal wat water voor uw laten halen, zodat u uw voeten kunt wassen, maak het u hier onder de boom even gemakkelijk. Ik zal u ook iets te eten brengen, zodat u weer op krachten kunt komen voordat u verder gaat. Daarvoor bent u immers bij uw dienaar langsgekomen?’

Zij antwoordden: ‘Wij nemen u uitnodiging graag aan.’ Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara. ‘Vlug’, zei hij, ‘drie schepel fijn meel! Maak deeg en bak brood’. Daarna snelde hij naar de kudde, zocht een mooi kalf uit dat er mals uitzag en gaf dat aan een knecht, die het onmiddellijk klaarmaakte. Hij haalde boter en melk, nam het gebraden kalf en zette alles aan zijn gasten voor. Terwijl zij aten, bleef hij bij hen staan onder de boom. ‘Waar is uw vrouw?’ vroegen zij hem. ‘Daar in de tent’, antwoordde hij. Toen zei een van hen: ‘Ik kom over precies een jaar bij u terug en dan zal uw vrouw Sara een zoon hebben’.Sara, die in de ingang van de tent stond, achter de man, hoorde dat.

Nu waren Abraham en zij op hoge leeftijd gekomen en de jaren dat een vrouw vruchtbaar is, lagen ver achter haar. Daarom lachte ze in zichzelf. Zou de liefde voor mij dan nog weggelegd zijn? dacht ze. ik ben immers verwelkt en ook mijn man is al oud. Toen vroeg de HEER aan Abraham: ‘Waarom lacht Sara, waarom vraagt ze zich af of ze op haar leeftijd nog wel, een kind ter wereld kan brengen? Is ook maar iets voor de HEER onmogelijk?
Op de vastgestelde tijd over precies een jaar, kom ik bij je terug en dan heeft Sara een zoon’. Geschrokken ontkende Sara: ‘Ik heb niet gelachen’. Maar hij zei: ‘Ja, je hebt wel gelachen’. / GENESIS 18:1-15

Bron: Patrick de Rynck

De gastvrije Abraham is 99 wanneer deze mysterieuze ontmoeting met God plaats vindt. Bij een imposante knoestige boom – ‘bij de eiken van Mamre’, zegt de tekst – hebben de drie bezoekers het zich aan een tafeltje gemakkelijk gemaakt. Abraham zal de voeten van een van de drie wassen

De tent uit de bijbel is vervangen door een huis in deze aankondiging van de geboorte van Abrahams zoon Isaak zag men een voorafspiegeling van de Annunciatie in het Nieuwe Testament. De drie engelen werden al vroeg geïnterpreteerd als de Drievuldigheid (God de Vader, de Heilige Geest en Christus). Dit schilderijtje van Rembrandt met de afmetingen van een prent (16.5 x 21.5 cm) was tot dusver nauwelijks bij het publiek bekend.

Een van de engelen kauwt op iets. Zoals de wetten van de gastvrijheid voorschrijven, liet Abraham voor de bezoekers een maaltijd klaarmaken.

Rembrandt brengt verschillende momenten in beeld: de voetwassing, de aankondiging van Isaaks geboorte en de maaltijd.

De 90-jarige Sara staat op de achtergrond in de deuropening en kijkt aandachtig - lachend?- toe.
Als vrouw neemt zij niet aan de maaltijd deel.

De kunst van het kijken
14de - 18de eeuw
Patrick de Rijnck

De kunst van het kijken
14de - 18de eeuw
Patrick de Rijnck

Foto's
wikipedia