Botticelli, Sandro_Primavera / Lente

Sandro Botticelli (1446-1510)

♦ Primavera betekent De Lente
Het is 203 × 314 cm groot. Het is in circa 1477 geschilderd, en is vrijwel zeker besteld als bruidsgeschenk voor een neef van Lorenzo de Medici 'Il Magnifico' en heeft vervolgens in de slaapkamer van het bruidspaar gehangen. Daarna is het honderden jaren in vergetelheid geraakt, om pas halverwege de 19de eeuw door het grote publiek te worden ontdekt.

Het schilderij is het eerste werk uit de Renaissance waarin heidense goden bijna levensgroot te zien zijn, wat voordien voorbehouden was aan religieuze onderwerpen. Het schilderij blijft tot de verbeelding spreken, vooral omdat niet helemaal duidelijk is wat de schilder ermee bedoelde.

♦ Het schilderij leest van rechts naar links.
Rechts jaagt Zephyr, de westenwind, op Chloris. Als hij haar vangt, ademt ze bloemen uit en verandert in Flora, de godin van de lente, die de grond bestrooid met bloemen van haar geborduurde jurk.
In het midden gebaard Venus naar de drie gratiën die eeuwig in een kring dansen.
Uiterst links port Mercurius, herkenbaar aan zijn gevleugelde schoenen en aan de staf met twee slangen, met zijn caduceus in een wolk.

De drie gratiën, waarvan er één (met verlangen?) naar Mercurius kijkt, zijn sinds de Romeinse tijd de eerste vrouwen die sensueel worden afgebeeld, hetgeen ervoor zorgt dat het schilderij als een keerpunt in de kunstgeschiedenis wordt gezien.
Cupido zweeft boven de boog die de centrale figuur omlijst, hetgeen suggereert dat het centrale thema de liefde kan zijn.
Zeer opmerkelijk aan het schilderij zijn de bloemen: er zijn meer dan vijfhonderd verschillende soorten afgebeeld, vaak tot in het kleinste detail. Deze bloemen bloeien overigens niet allemaal in de lente; wat dat betreft heeft Botticelli enige artistieke vrijheid genomen.

De caduceus is een staf omwonden door 2 slangen, soms met vleugels aan het uiteinden, is het attribuut van Mercurius en wordt door boodschappers gebruikt als vredesteken.
Cupido (Eros bij de Grieken) was de zoon van Venus. Zijn vader kan Jupiter, Vulcanus of Mars geweest zijn. Veelal wordt hij afgebeeld als een gevleugelde schutter of een mooi jongetje dat twee soorten pijlen had: gouden om liefde op te wekken en loden pijlen om haar te verdrijven. Soms is hij geblinddoekt, implicerend dat de liefde blind is of maakt een knoop waarmee hij symbolisch twee geliefden aan elkaar bindt.

Mercurius, de zoon van Jupiter en Maia, was de atletische boodschapper van de goden. Hij trad op als gids en ambassadeur, was beschermer van reizigers en bracht de zielen van de doden naar de onderwereld. Hij wordt meestal afgebeeld met gevleugelde sandalen ‘van nooit verkleurend goud’ en soms met een gevleugelde petasus, een hoed met een lage bol en een smalle rand. Hij was ook de god van dromen en slaap, had een staf die hij naar believen kon gebruiken.

Zephyr was de milde westenwind, die blies vanaf de kusten, verwarmd door de ondergaande zon. Hij volgde en ontvoerde de Griekse maagd Chloris en huwde haar.
Gevangen in zijn greep veranderde zij in Flora, godin van debloemen. Flora genoot een eeuwige lente in haar tuin met talloze bloemen en vruchten, waar de drie gratiën guirlandes voor haar vlochten.

Bron: de kunst van het kijken
Intranet

Bron: de kunst van het kijken
Intranet

Foto's
wikipedia