Alopecia areata (haarverlies)

Francisco de Goya
30 maart 1746, Fuendetodos, (Zaragosa), Spanje - 16 april 1828, Bordeaux, Frankrijk

♦ De bruiloft 1792 ♦

Deze grote spotprent van Goya onthult zijn satirisch talent. Het toont een gearrangeerd huwelijk uit zijn tijd: de kinderen, de muzikanten, bruid en bruidegom - zij is elegant, hij grotesk - de vrienden van de bruid, de priester, de getuige, kortom iedereen die deelneemt aan het bruiloftsfeest.

♦ Diagnose
Belangrijkste verschijnselen: Ovalen plekken met haaruitval, gladde huid.
Nevenverschijnselen: Jongetje, slordig gekleed.
Klinische diagnose: Alopecia areata

♦ Definitie: alopecia
Haarverlies, kaalheid. Het verlies kan gedeeltelijk of geheel zijn. De ziekte kan aangeboren, prematuur of seniel zijn.
Alopecia kan verschillende aandoeningen systemische aandoeningen compliceren.

♦ Bespreking
Alopecia areata wordt gekenmerkt door haarverlies in ronde of ovalen plekken. In zelzame gevallen sluiten die plekken bij elkaar aan en leiden tot volledige kaalheid. Schedel, wenkbrouwe, wimpers en - een enkele keer - het hele huidoppervlak kunnen aangetast zijn (Alopecia totalis). De kale vlekken zijn afgerond, de huid is glad en zacht met een lijkwitte of lichtroze kleur en is geheel haarloos.

Alopecia areta kan heel plots ontstaan, maar ook heel geleidelijk en zich aan de randen uitbreiden tot het een zekere afmetin heeft bereikt die dan min of meer stabiel blijft. Meestal houdt de ziekte meerdere maanden aan, terwijl de haargroei soms geleidelijk terugkeert. Bij kinderen komt de haargroei vrijwel altijd terug, behalve bij het totalis-type, die vaak zeer persistent is. Als het haar opnieuw begint te groeien, wordt de plek eerst bedekt met fijne donzige en witachtige haartjes, die later tot steviger en gepigmenteerde haren uitgroeien. De oorzaak van de ziekte is onbekend.
Vele van deze kinderen zijn emotioneel in de war, vooraleer zij alopecia ontwikkelen. Een oorzakelijk verband werd al vaker gesuggereerd.

De man met de zwarte hoed en de kapmantel die links van naast kalende jongen staat, heeft een geheel gesloten rechteroog, wellicht te wijten aan verlamming (traumatisch, aangeboren?) van de levator palpebrae (één van de uitwendige oogspieren)

Bron: Jan Dequeker.
De kunstenaar en de dokter kijken naar schilderijen

Jan Dequeker
De kunstenaar en de dokter kijken naar schilderijen

Foto's
Wikipedia
Wikimedia.org